Celem wysiewu międzyplonów wiążących azot jest zatrzymanie azotu w postaci azotanów, aby nie zanieczyszczać wód powierzchniowych i gruntowych w okresie zimowym. Można je wysiewać w siewie czystym lub w mieszance (np. trawy / rośliny bobowate). Dobrze dobrane międzyplony wiążące azot zapewniają również inne korzyści agronomiczne dla gospodarstwa.
Mniejsze wymywanie azotanów w stosunku do gleby bez okrywy
Po zbiorze azot mineralny zawarty w glebie przenika do jej głębokich warstw w wyniku wymywania. Azot występuje w formie azotanów, jonów dobrze rozpuszczalnych w wodzie i najłatwiej przyswajalnych przez rośliny. Aby zapobiec jego przenikaniu do głębokich warstw gleby i powodowaniu zanieczyszczeń, można stosować międzyplony. Są one wysiewane po zbiorze plonu głównego i rosnąc wchłaniają dostępny w glebie nawóz mineralny. Literatura naukowa na ten temat jest jednoznaczna: zawartość azotanów w wodzie odprowadzanej z pól z uprawami wiążącymi azot jest na ogół niższa o ponad 50% w stosunku do pól z nieosłoniętą glebą, a w warunkach deszczowych o ponad 75%.
Termin „wymywanie” nie jest właściwy: oznacza on bowiem przemieszczanie się składników nierozpuszczalnych wgłąb. Azotany są jonami rozpuszczalnymi, dlatego właściwszym terminem jest „wypłukiwanie”.
Uprawy międzyplonowe jako magazyn azotu
Pozostawione na glebie resztki roślin, niekiedy rozdrobnione, przywracają do gleby pewną ilość azotu. Może to zmniejszyć zapotrzebowanie na nawozy mineralne, co oznacza korzyści ekonomiczne przy następnej uprawie. Zjawisko to określane jest jako efekt „zielonego nawożenia”. Zwrot azotu do gleby zależy jednak od określonych gatunków (zwłaszcza jeśli w mieszance znajdują się rośliny bobowate) i ich stosunku węgla (C )/ azotu (N). Jeśli jest zbyt wysoki, może spowodować nawet tzw. „głód azotowy”, ponieważ azot w glebie jest potrzebny do rozkładu zdrewniałych resztek.
Poprawa struktury gleby, dzięki uprawie międzyplonów
Uprawa ozimych roślin okrywowych ma pozytywny wpływ na strukturę gleby. Zapobiega zaskorupianiu się powierzchni gleby oraz ograniczają erozję Rozbudowa korzeni międzyplonów wiążących azot poprawia nośność gleby. Po zniszczeniu rośliny okrywowej materia organiczna wzbogaca glebę w próchnicę i poprawia aktywność biologiczną.
Większa bioróżnorodność mikrofauny, makrofauny, owadów i dzikich zwierząt jest jedną z pozytywnych konsekwencji siewu międzyplonów wiążących azot.
Międzyplony wiążące azot: wpływ płodozmianu na ochronę upraw
Stosując naprzemiennie rośliny z różnych rodzin i unikając wybierania roślin z tych samych rodzin, co poprzednie lub następne uprawy w płodozmianie, można zwalczać szkodniki. Gorczyca (rodzina krzyżowych) sprawdza się w walce z nicieniami. Facelia (faceliowate) jest również dobrą opcją, ponieważ żadna z roślin uprawianych w plonie głównym nie należy do tej samej rodziny.
Uprawiaj międzyplony wiążące azot, aby utrzymać chwasty pod kontrolą.
Podobnie jak w przypadku szkodników, uprawa roślin okrywowych, które różnią się od upraw w plonie głównym, może ograniczyć rozwój niektórych chwastów. Międzyplony wiążące azot mogą ograniczać odrastanie chwastów, konkurując z nimi.
Uprawy wiążące azot mogą również służyć jako uprawa międzyplonowa, dostarczając dodatkową paszę dla stada.