Rośliny z rodziny bobowatych są dobrze znane ze swojej zdolności do wchłaniania azotu z powietrza, dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi. Po zniszczeniu roślin bobowatych ten łatwo mineralizowany azot organiczny jest uwalniany dla następnej uprawy. Rośliny te można również stosować jako międzyplony, ponieważ pochłaniają azot zawarty w roztworze glebowym. W praktyce należy jednak przestrzegać kilku zaleceń, aby wynik był zgodny z celem, jakim jest wiązanie azotu.
Uprawa roślin bobowatych jako międzyplonów wiążących azot: opcja do rozważenia
Międzyplony wiążące azot zatrzymują azot w glebie, co zapobiega zanieczyszczeniu wody. Rośliny bobowate pobierają głównie azot atmosferyczny. Jednak pochłaniają one również azot z gleby:
- we wczesnych fazach wzrostu,
- niektóre szybciej rosnące gatunki, takie jak groch lub wyka pospolita,
- jeśli symbioza nie jest w pełni skuteczna,
- w przypadku gatunków o wysokiej zdolności pobierania.
Pobieranie może wynosić nawet 50 kg N/ha (co odpowiada facelii lub owsowi). Jest to porównywalne z innymi gatunkami międzyplonów wiążących azot. Jednak w przypadku pozostałości w wodach drenażowych, bardziej skuteczne są inne rodziny roślin, zwłaszcza rośliny krzyżowe, takie jak gorczyca, które wiążą więcej potencjalnie wymywanego azotu niż bobowate. Według niektórych danych wydajność agronomiczna bobowatych, pod względem wiązania azotu, jest dwukrotnie niższa niż innych rodzin.
Bobowate lepiej wiążą azot w glebie, gdy są dobrze rozwinięte
Jest jeden zasadniczy warunek, który musi być spełniony, aby bobowate skutecznie wiązały azot w glebie: muszą być dobrze rozwinięte. Pod względem biomasy wyka, bobik i groch wydają się dawać lepsze wyniki niż międzyplony, takie jak gorczyca, rzodkiew czy facelia. Przeprowadzone doświadczenia wykazały jednak, że przy siewie późniejszym o 3 tygodnie, ilość ich biomasy zmniejsza się o połowę.
Dlatego ważne jest, aby zachować ostrożność podczas siewu.
Najważniejsze czynniki to:
- głębokość wysiewu nasion,
- data wysiewu nasion,
- data niszczenia.
Głębokość wysiewu nasion, szczególnie w suchych warunkach. Zależy to od wielkości nasion, które mogą być dość duże, szczególnie w przypadku koniczyny, bobiku i grochu. Jeśli chodzi o termin siewu, koniecznie musi być on wczesny, ponieważ bobowate rozwijają się wolniej niż inne często stosowane rośliny, takie jak gorczyca i facelia. Ponadto, często potrzebują cieplejszych temperatur i dłuższych dni.
Data niszczenia: aby maksymalnie zredukować pozostałość azotu, należy pozwolić roślinom urosnąć tak bardzo, jak to możliwe. Dlatego należy je niszczyć jak najpóźniej. Również z tego powodu bobowate (w siewie czystym lub w mieszance) są zalecane przy długich uprawach międzyplonowych.
Wybór gatunków roślin bobowatych do uprawy jako międzyplonów wiążących azot
Przy wyborze upraw wiążących azot stosowane są różne kryteria, w tym ilość nasion, koszt materiału siewnego i siewu, oczekiwany plon biomasy, cel uprawy roślin okrywowych, metoda niszczenia itp.
Należy również wziąć pod uwagę potencjał rozwojowy danego gatunku podczas uprawy w mieszance z innymi gatunkami. Rzeczywiście, w przypadku mieszanek (na przykład z trawami lub roślinami krzyżowymi) rośliny bobowate są tak samo skuteczne, jak tradycyjne gatunki międzyplonów wiążące azot.