17 sty 2022 Zbiór zielonek

Smakowitość paszy, a jej pobranie

Wysoka wartość pobrania paszy jest podstawą efektywnej i udanej produkcji mleka/mięsa, szczególnie w przypadku wysokowydajnych krów mlecznych, ponieważ odgrywa ważną rolę w dostarczaniu wystarczającej ilości energii i składników odżywczych. Pobranie paszy zależy od jej smakowitości, czyli "smaczności". Pod tym względem krowy nie różnią się od ludzi!

Pobranie paszy i zawartość energii

Pobranie paszy jest pozytywnie skorelowane z zawartością energii i składników odżywczych w paszy. Pasze bogate w energię i pozostałe składniki odżywcze wskazują na młode rośliny, wysoką strawność i dobrą konserwację.

Rysunek pokazuje wpływ różnej zawartości energii w kiszonce z traw na pobranie paszy i maksymalną produkcję mleka. W tym obliczonym przykładzie produkcja mleka wzrasta o około 15 kg ECM/krowę/dzień, jeśli zawartość energii w kiszonce z traw, w połączeniu z wyższym poborem paszy, wzrośnie z 5,4 do 6,6 MJ NEL/kg s.m.

Źródło: Barenbrug (otwarto on 22 Kwietnia 2014).

Zwierzęta doceniają odpowiednio zakiszoną paszę

Na smakowitość paszy bezpośredni wpływ mają również nieprzyjemne zapachy i smaki. Mogą one być spowodowane tworzeniem się pleśni, wadliwą fermentacją lub wytwarzaniem ciepła. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na zawartość suchej masy, jakość fermentacji i stabilność kiszonki w warunkach tlenowych. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na prawidłowy skład roślin, ponieważ mogą występować gatunki roślin, które pogarszają smakowitość paszy, a nawet są toksyczne dla zwierząt.

Wpływ zawartości suchej masy i fermentacji paszy na pobranie paszy ilustruje tabela. Podczas gdy zawartość energii waha się od niskiej do średniej i bardzo dobrej, jakość fermentacji różni się pomiędzy stosunkowo wilgotną kiszonką z kwasem masłowym, a kiszonką o odpowiedniej wilgotności i bez kwasu masłowego. Powstawanie kwasu masłowego jest przykładem wadliwej fermentacji powodowanej przez bakterie clostridium. Dochodzi do tego, gdy zakiszona pasza nie mogła dostatecznie zwiędnąć i była zanieczyszczona zbyt dużą ilością gleby.

Wynik jest jasny: krowy preferują pasze suche, dobrze zakiszone i bogate w energię.

Rentowność

Im bardziej smakowita jest pasza, tym więcej krowy ją pobierają. Dlatego też, zwiększone pobranie paszy i jej smakowitość ma silny wpływ na opłacalność produkcji mleka i mięsa.

Pamiętaj: wysoka smakowitość dawki podstawowej równa się wysoko opłacalny proces produkcji!

Im bardziej smakowita pasza, tym wyższe jej pobranie
Więcej mleka / mięsa z dawki podstawowej
Ograniczenie zużycia koncentratów
Większy zysk !

Jak to osiągnąć ?

Po omówieniu kontekstu agronomicznego, zajmiemy się teraz tematem dotyczącym aspektów, które należy monitorować, aby zwiększyć pobranie paszy.

Pożądane i niepożądane gatunki roślin w paszy

Ważny jest skład paszy. Aby uzyskać zadowalające pobieranie paszy, należy unikać gatunków o niskiej smakowitości i wartości pokarmowej, np. aksamitnej trawy lub kostrzewy. Niektóre gatunki są nawet toksyczne, np. szafran łąkowy lub kupkówka pospolita. Z drugiej strony, gatunki pożądane, takie jak życica trwała i koniczyna biała są smaczne, bogate w składniki odżywcze i wysokoenergetyczne, należy je promować.

Ogólnie można powiedzieć, że młode i liściaste rośliny o małej zawartości włókna zwiększają smakowitość.

Podstawa to właściwa zawartość suchej masy

W przypadku siana najważniejsze jest, aby rośliny były zwiędnięte do zawartości suchej masy powyżej 86 %. Tylko w ten sposób można uniknąć saprofitów (organizmów żywiących się martwą lub rozkładającą się materią) na roślinach i w ten sposób zapobiec psuciu się, które ma negatywny wpływ na smakowitość, pobranie paszy i zdrowie zwierząt.

Przy sporządzaniu kiszonki należy przewidzieć zawartość suchej masy od 30 do 40 %*. Ten przedział zapewnia najlepsze warunki dla udanej fermentacji. Zawartość suchej masy powyżej 30 % jest bardzo ważna, aby uniknąć strat składników odżywczych w odpływie kiszonki, zwiększyć zawartość cukru w paszy oraz zapobiec tworzeniu się kwasu masłowego. Jednak pasza nie może być również zbyt sucha:

Zawartość suchej masy powyżej 40 % sprzyja stratom przy rozdrabnianiu, wytwarzaniu ciepła i sprawia, że kiszonka jest mniej zwarta. Powstawanie ciepła, powodowane głównie przez drożdże po otwarciu silosu, może prowadzić do strat energii i składników odżywczych.

* Źródło: SPIEKERS, H., H. NUßBAUM u. V. POTTHAST: Erfolgreiche Milchviehfütterung. DLG-Verlag, Frankfurt am Main, 2009.

Doskonała jakość procesu fermentacji

Prawidłowy proces fermentacji kiszonki ma decydujący wpływ na to czy krowy ją przyjmą czy nie.

Wiąże się to z promowaniem bakterii mlekowych, producentów kwasu mlekowego i ważnych protagonistów w procesie produkcji kiszonki. Kwas mlekowy powoduje szybkie i energooszczędne obniżenie wartości pH, co jest najważniejszym warunkiem prawidłowej konserwacji paszy. Aby zahamować dodatkowe procesy przemiany i zapewnić beztlenową stabilność kiszonki, udział kwasu mlekowego powinien wynosić powyżej 50 g/kg s.m. Idealny zakres pH (w zależności od zawartości suchej masy) wynosi 4,3 - 4,7*.

Kwas mlekowy jest niezbędny, ale jednocześnie podwyższona zawartość kwasu masłowego i octowego w kiszonce jest całkowicie niepożądana. Kwasy octowy i masłowy mogą powodować duże straty energii, degradację białka i obniżać smakowitość kiszonki z powodu nieprzyjemnego zapachu i smaku. Wysokiej jakości kiszonki zawierają mniej niż 3 g kwasu masłowego na kg s.m.**.

Małe ilości kwasu octowego poniżej 20-30 g/kg s.m. wpływają pozytywnie na stabilność tlenową paszy, ponieważ pomagają uniknąć rozwoju drożdży. Wyższe wartości, powyżej 30 g/kg s.m., prowadzą do dużych strat energii, mniejszej smakowitości kiszonki i tym samym zmniejszonego pobrania paszy***.

* Źródło: U. Wyss (2005): „Beurteilung von Silagen – Merkblatt für die Praxis“. ALP aktuell, Nr. 18, Agroscope.
** Źródło: W. Stromberger (2013): „Beste Silagen lieber gefressen”. ktn.lko.at.
*** Źródło: J. Thaysen (2013): „Diese Faktoren beeinträchtigen die Gärqualität“.

Inne Aktualności

29 kwi 2025 Produkty i usługi